Tiền thực ra là vô hạn, tại sao con người vẫn nghèo đói?
Tiền đến từ không khí, có thể in bao nhiêu tùy ý, nhưng tại sao con người vẫn nghèo đói? Tại sao vẫn có chiến tranh và khủng hoảng?
Tiền đến từ không khí, có thể in bao nhiêu tùy ý, nhưng tại sao con người vẫn nghèo đói? Tại sao vẫn có chiến tranh và khủng hoảng?
Giáo sư Jiang Xueqin sẽ giải thích cho bạn hiểu về điều này
Tiền tệ xuất hiện và bản chất ban đầu
Ban đầu, xã hội sử dụng vàng làm đơn vị trao đổi, nhưng việc lưu trữ và vận chuyển vàng không tiện lợi. Vì thế, các thương nhân gửi vàng ở ngân hàng và nhận lại “giấy xác nhận nắm giữ vàng”. Giấy này dần thay thế vàng thật trong nhiều giao dịch do sự tiện lợi.Sự can thiệp của quyền lực – Vua và chiến tranh
Nhu cầu chi tiêu lớn của các quốc vương, đặc biệt là để phục vụ cho những cuộc chiến tranh kéo dài và tốn kém, dẫn đến việc họ vay vàng từ các ngân hàng hoặc thương nhân. Khi tài sản không đủ, họ cho phép hoặc tự mình phát hành giấy chứng nhận vàng vượt quá lượng vàng thực có.Quá trình “tạo tiền từ không khí” và nguy cơ rủi ro
Các ngân hàng nhận ra không phải lúc nào cũng có người kéo đến đòi vàng cùng lúc, nên họ phát hành nhiều giấy hơn số vàng thực, tức tạo ra tiền từ “không khí”. Nếu mọi người đồng loạt rút vàng (bank run), hệ thống sẽ sụp đổ.Các ngân hàng liên kết – Tổ chức “cartel” đầu tiên
Để tự bảo vệ, các ngân hàng hình thành liên minh, hỗ trợ lẫn nhau khi có khách hàng rút vàng quá nhiều. Đây là tiền thân của hệ thống liên ngân hàng và là bước đầu tiên hướng đến mô hình ngân hàng trung ương sau này.Ra đời và vai trò của ngân hàng trung ương
Cuối cùng, ngân hàng trung ương được thành lập để chính thức kiểm soát, bảo lãnh và điều phối nguồn tiền khắp hệ thống, tạo nên mạng lưới an toàn giúp các ngân hàng thương mại yên tâm tiếp tục phát hành tín dụng vượt quá lượng tài sản thật.Tiền pháp định – Sức mạnh kiểm soát thế giới
Đồng tiền ngày nay không cần được bảo chứng bằng vàng, mà được các ngân hàng trung ương “tuyên bố” có giá trị (fiat money). Họ có thể in tiền “vô hạn” miễn là kiểm soát được niềm tin xã hội. Quyền lực này khiến ngân hàng trung ương, đặc biệt ở các quốc gia mạnh (Mỹ, châu Âu...), có thể tác động đến nền kinh tế toàn cầu, thậm chí gây lạm phát, khủng hoảng ở các quốc gia yếu thế.Vì sao vẫn có nghèo đói dù tiền vô hạn?
Sự phân bổ tiền không đều là chủ ý của tầng lớp quyền lực. Nghèo đói, khan hiếm bị duy trì để ép người dân tiếp tục lao động, bảo toàn giá trị tiền, qua đó duy trì trật tự và quyền lực cho thiểu số. Nếu ai cũng giàu, động lực làm việc biến mất và xã hội sẽ hỗn loạn. Thậm chí, các cuộc chiến tranh, khủng hoảng, sụp đổ thị trường là công cụ chủ động tái thiết lập cảm giác thiếu thốn, hủy bớt tiền dư thừa để đưa hệ thống về trạng thái kiểm soát.Chiến tranh và khủng hoảng – Công cụ thiết yếu của hệ thống
Khi có quá nhiều tiền trong lưu thông (do in tiền, tín dụng...), các loại tài sản bị thổi giá, bong bóng hình thành. Nếu cứ để vậy, đồng tiền sẽ mất giá trị, xã hội mất niềm tin vào hệ thống. Vì thế, các cuộc chiến tranh, suy thoái, khủng hoảng hay đại dịch... xuất hiện như công cụ mạnh để “đốt bớt” lượng tiền dư thừa, tái thiết lập lại cảm giác khan hiếm và buộc mọi người phải tiếp tục lao động. Đây không chỉ là hậu quả, mà còn là một phần chức năng cần thiết để duy trì cơ chế vận hành.Bản chất hệ thống – Tiền là công cụ tổ chức xã hội
Giá trị thật của xã hội là sức lao động và thời gian của con người. Tiền chỉ là phương tiện tạo trật tự, phân chia giai tầng và duy trì quyền lực cho số ít. “Nghèo đói” phần lớn là ảo giác, được kiến tạo để đám đông tiếp tục vận động trong trật tự xã hội mong muốn.
Tóm lại:
Tiền có thể tạo ra không giới hạn, nhưng chiến tranh, khủng hoảng và sự bất bình đẳng là mắt xích không thể thiếu trong hệ thống—giúp tái thiết lập trật tự và giữ cho xã hội tiếp tục vận động dưới sự kiểm soát của tầng lớp quyền lực.
Kết luận:
Tiền có thể được tạo ra không giới hạn nhờ quyền lực của ngân hàng và nhà nước, nhưng nghèo đói và bất bình đẳng là kết quả của cách thiết kế xã hội nhằm duy trì trật tự và quyền lực, chứ không xuất phát từ sự thiếu hụt vật chất thực sự.
Nguồn video gốc:
Tạo nội dung: Duy Uptrend