Tại sao Trump đột ngột hoãn thuế quan khi đang ở cao trào?
Cuộc chiến thuế quan của Trump đang diễn ra sôi nổi, gay gắt thì đột nhiên ông tuyên bố dừng lại. Lý do tại sao
Lý do không phải vì ông đổi ý hay nhượng bộ, mà bởi một sự kiện giống như “Trân Châu Cảng tài chính” đã bất ngờ xảy ra.
Kho bạc Mỹ bị đánh úp - nhưng kẻ ra tay không phải là kẻ thù, mà chính là các đồng minh: Anh và Nhật.
Mục tiêu thực sự phía sau chính sách thuế quan của Trump là gì?
Chính sách thuế quan không chỉ đơn giản là để đánh vào Trung Quốc mà còn phục vụ hai mục tiêu lớn:
1. Đối nội: Ép Cục Dự trữ Liên bang (FED) giảm lãi suất
Từ khi nhậm chức, Trump đã liên tục tìm cách cắt giảm chi tiêu, mở rộng nguồn thu vì Mỹ đang phải đối mặt với việc khoảng 3.000–6.000 tỷ USD trái phiếu sắp đáo hạn vào tháng 6 năm nay. Mỹ vốn là quốc gia "sống bằng vay nợ", phải vay mới để trả nợ cũ. Tuy nhiên, ông Biden trước khi rời nhiệm sở đã tiêu gần cạn ngân sách, để lại cho Trump một “vỏ rỗng”.
Trump buộc phải xoay đủ cách để kiếm tiền: từ việc bán vàng dự trữ, áp thuế quan cho tới cắt giảm ngân sách chính phủ. Quan trọng nhất vẫn là tìm cách hạ lãi suất - vì lãi suất thấp sẽ giúp giảm chi phí vay nợ.
Đây là lý do ông liên tục gây áp lực với Chủ tịch FED Jerome Powell ngay sau khi công bố chính sách thuế quan.
2. Đối ngoại: Tái định hình trật tự thương mại toàn cầu
Trump muốn thay đổi chuỗi cung ứng toàn cầu. Dù không thể đưa toàn bộ sản xuất quay về Mỹ, ông vẫn quyết đẩy các ngành công nghiệp rời khỏi Trung Quốc, chuyển sang các nước đồng minh của Mỹ, từ đó thiết lập lại quy tắc thương mại với Mỹ là trung tâm.
Thực tế, việc “đưa sản xuất về nước” là rất khó. Đô la Mỹ trở thành tiền tệ toàn cầu nhờ thương mại xuyên biên giới - và để USD lưu thông, Mỹ buộc phải nhập hàng hóa. Nếu cắt nhập khẩu để tự sản xuất, hệ thống tài chính toàn cầu có thể sụp đổ. Do đó, mục tiêu thật sự là tạo áp lực với FED và định hình lại trật tự thương mại, chứ không phải hồi sinh sản xuất nội địa.
Vậy điều gì đã khiến Trump chùn bước?
Trump hiểu rằng áp thuế mạnh sẽ gây lạm phát, kéo thị trường chứng khoán lao dốc. Ông kỳ vọng khi chứng khoán rơi, nhà đầu tư sẽ rút khỏi cổ phiếu và đổ tiền vào trái phiếu Mỹ để "trú ẩn", giúp giảm lợi suất và tạo áp lực lên FED giảm lãi suất.
Nhưng điều ông không ngờ tới:
Trung Quốc không mua trái phiếu như năm 2008 nữa. Thay vào đó, họ bán dần trái phiếu, mua vàng liên tục trong 5 tháng.
Nhà đầu tư Mỹ không đổ tiền vào trái phiếu mà chuyển sang vàng và hàng hóa như lương thực, năng lượng.
Ngày 7/4, trong lúc hoảng loạn, Trump tuyên bố tăng ngân sách quốc phòng thêm hơn 1.000 tỷ USD, với hy vọng kích cầu trái phiếu. Nhưng hành động này khiến thị trường càng lo ngại về nợ công và khả năng vỡ nợ, khiến tình hình tồi tệ hơn.
Đỉnh điểm:
Ngày 8/4, thị trường trái phiếu Mỹ chứng kiến đợt bán tháo lớn nhất lịch sử, lợi suất trái phiếu 15 năm tăng 20 điểm cơ bản, 30 năm tăng 23 điểm.
Đến ngày 9/4, lợi suất 35 năm tăng vọt thêm 25 điểm - thiết lập kỷ lục biến động lớn nhất kể từ 1981.
Tại sao điều này lại nguy hiểm?
Trái phiếu là giấy nợ chính phủ Mỹ phát hành để vay tiền.
Ví dụ: bạn mua trái phiếu 100 đô với lợi suất 5%, khi đáo hạn bạn nhận 105 đô. Nhưng nếu bạn cần bán sớm, phải tìm người mua lại.
Khi quá nhiều người cùng bán, trái phiếu rớt giá. Người mua sau hưởng lợi suất cao hơn, khiến trái phiếu mới phát hành không hấp dẫn.
=> Hệ quả: Chính phủ phải tăng lãi suất để hấp dẫn người mua mới → chi phí vay tăng vọt → nợ công Mỹ đối mặt nguy cơ nổ tung.
Ai đã “đâm sau lưng” nước Mỹ?
Thủ phạm không ai khác chính là Anh và Nhật Bản - hai đồng minh lớn, đồng thời là chủ nợ hàng đầu của Mỹ.
Theo dữ liệu từ Bộ Tài chính Mỹ, Anh và Nhật đã bán tháo trái phiếu Mỹ suốt hai tháng qua. Nhật Bản nói là để "can thiệp tỷ giá", nhưng thực chất là đốt sạch kho bạc của Trump.
Trong khi Trump mải đối đầu với Trung Quốc, thì hai “đồng minh” đã âm thầm phá trận.
Kết quả: Trump buộc phải tạm dừng cuộc chiến thuế quan để cứu hệ thống tài chính.
Tóm lại:
Trump muốn dùng thuế quan để ép FED giảm lãi suất và tái lập trật tự thương mại toàn cầu. Nhưng không lường được rằng đòn chí mạng lại đến từ đồng minh.
Thị trường trái phiếu Mỹ sụp đổ, lợi suất tăng vọt, đe dọa phá hủy hệ thống vay nợ của chính phủ.
Trump giống như người chơi cờ bị đánh lén sau lưng, buộc phải dừng lại giữa ván đấu.
Liệu ông có thể xoay chuyển tình thế hay không? Hãy cùng chờ xem.