3 HIỂU LẦM PHỔ BIẾN VỀ CỔ TỨC KHIẾN NHÀ ĐẦU TƯ MỚI MẤT TIỀN
Cổ tức là một vấn đề cơ bản trong đầu tư chứng khoán, nhưng rất nhiều nhà đầu tư mới bị hiểu lầm dẫn đến thua lỗ không đáng có.
Trong bài viết này, tôi sẽ chia sẻ 3 sai lầm phổ biến nhất mà mọi người thường mắc phải khi đầu tư vào cổ phiếu có cổ tức.
💸 Hiểu lầm #1: Tưởng cổ tức 30% là lãi 30% so với giá mua
Suy nghĩ sai lầm: Thấy thông báo "chia cổ tức 30%" và nghĩ đây là lãi 30% so với số tiền đã bỏ ra mua cổ phiếu. Nhiều người không biết rằng cổ tức 30% này được tính trên mệnh giá (thường chỉ 10.000đ), không phải trên giá thị trường đang giao dịch.
Ví dụ thực tế: Bạn mua cổ phiếu PVI giá 53.000 đồng/cp, thấy thông báo chia cổ tức 32%. Bạn tính: "Wao, lãi 32% luôn!"
Nhưng thực tế: Cổ tức 32% x 10.000đ (mệnh giá) = chỉ 3.200đ/cp. So với giá mua 53.000đ, lợi nhuận thực chỉ có 6% (3.200/53.000).
Còn điều này có thể bạn cũng chưa biết: Ngày chốt quyền, giá cổ phiếu sẽ bị trừ đi 3.200đ, xuống còn ~49.800đ. Kết quả: Sau khi chia cổ tức, động lực đầu tư vào cổ phiếu thường hết và giá có thể tiếp tục giảm, gây thua lỗ trong nhiều trường hợp.
Sự thật:
Cổ tức % luôn được tính trên mệnh giá (thường 10.000đ), không phải giá thị trường
Ngày chốt quyền, giá cổ phiếu sẽ bị trừ đi đúng số tiền cổ tức
Tổng tài sản không tăng: có tiền cổ tức nhưng giá cổ phiếu giảm tương ứng
Còn bị trừ thuế 5% nữa!
📈 Hiểu lầm #2: Nhận cổ phiếu thưởng = được tặng cổ phiếu miễn phí
Suy nghĩ sai lầm: "Tuyệt vời! Công ty tặng thêm cổ phiếu cho tôi, tài sản tăng lên rồi!" - đây là cách nghĩ phổ biến khi nhận cổ tức bằng cổ phiếu.
Ví dụ minh họa: Cổ phiếu X giá 100.000 đồng, công ty chia cổ tức bằng cổ phiếu 20%. Bạn có 100 cổ phiếu sẽ nhận thêm 20 cổ phiếu mới. Tuy nhiên, giá thị trường sẽ điều chỉnh còn khoảng 83.000 đồng. Kết quả: Bạn có nhiều cổ phiếu hơn nhưng tổng giá trị vẫn không đổi!
Sự thật: Cổ tức bằng cổ phiếu chỉ là phép chia vốn, giống như thay vì cầm 1 chiếc bánh pizza lớn, bạn được chia thành 5 miếng nhỏ - tổng lượng bánh không đổi. Điều này không tạo ra giá trị mới, thậm chí có thể che giấu việc công ty thiếu tiền mặt.
🎯 Hiểu lầm #3: Cổ tức càng cao = cổ phiếu càng ngon
Suy nghĩ sai lầm: Thấy tin "công ty X chia cổ tức khủng 200%" hoặc "công ty Y trả cổ tức 50%" thì lập tức nghĩ đây là "cổ phiếu vàng", đáng đầu tư ngay.
Ví dụ thực tế:
Nhựa Bình Minh ( BMP ) năm 2023 chia cổ tức "khủng" 126% (12.600đ/cp), cao nhất từ trước đến nay
Vinamilk ( VNM ) chia cổ tức đều đặn 38,5%/năm nhưng giá cổ phiếu từ đỉnh 127.790đ (2018) giảm còn ~55.000đ (2025)
Thực tế: BMP tuy trả cổ tức cao nhưng quý 1/2024 lợi nhuận lao dốc 32%, là mức thấp nhất trong 6 quý. VNM dù cổ tức "ngon" nhưng giá cổ phiếu giảm hơn 50% trong 7 năm. Nhà đầu tư "ăn cổ tức nhưng mất giá" - cổ tức cao không bù đắp được sự sụt giảm của giá cổ phiếu.
Cảnh báo "bẫy cổ tức": Tỷ suất cổ tức cao đôi khi xuất phát từ việc giá cổ phiếu giảm mạnh (do công ty gặp vấn đề) chứ không phải doanh nghiệp làm ăn tốt. Cổ phiếu có thể có lợi suất cổ tức 15-20% nhưng giá liên tục giảm, nhà đầu tư "ăn cổ tức mà tức tận cổ".
Sự thật quan trọng:
Công ty tốt thường chia cổ tức tốt, nhưng KHÔNG có nghĩa là ngược lại. Tại sao?
Những doanh nghiệp thực sự chất lượng thường chi trả cổ tức tiền mặt cao vì:
Kinh doanh ổn định: Tạo ra dòng tiền thực sự, không cần giữ lại hết để "cứu" công ty
Không thiếu tiền: Mô hình kinh doanh hiệu quả, thu về nhiều hơn chi phí
Ban lãnh đạo minh bạch: Sẵn sàng chia sẻ lợi nhuận thay vì dùng tiền cho mục đích khác
Nhưng điều ngược lại không đúng: Cổ tức cao không chứng minh công ty tốt.
3 lý do cổ tức cao có thể là "tín hiệu xấu":
1️⃣ "Vắt kiệt" tiền mặt: Công ty có thể đang hy sinh đầu tư phát triển để trả cổ tức, giống như "ăn vốn để trả lãi". Dài hạn sẽ mất khả năng cạnh tranh.
2️⃣ Tỷ suất cao vì giá sụp: Cổ phiếu 100k trả cổ tức 5k = 5%. Nhưng nếu giá giảm còn 50k mà vẫn trả 5k thì tỷ suất lên 10% - không phải vì công ty tốt hơn!
3️⃣ Lợi ích riêng của cổ đông lớn: Khi công ty có cổ đông chi phối (sở hữu 50-70%), cổ tức cao thực chất là cách "rút tiền" hợp pháp cho người chủ. Cổ đông nhỏ tưởng được lợi nhưng thực tế chỉ nhận "miếng bánh nhỏ".
Những hiểu lầm về cổ tức trên đã khiến nhiều nhà đầu tư "ăn cổ tức mà tức tận cổ".
Thay vì chạy theo cổ tức cao, hãy tìm hiểu kỹ về chất lượng doanh nghiệp. Công ty tốt, cổ tức sẽ tự nhiên theo - nhưng điều ngược lại không phải lúc nào cũng đúng!
Nhớ chia sẻ bài viết để bạn bè tránh được những cạm bẫy này nhé! 👇